خلاصه ای از حیات یازدهمین پیشوای معصوم - امام حسن بن علی العسکری

بسم الله الرحمن الرحیم

نسب شریف آن حضرت
وى حسن بن على بن محمّد بن على بن موسى بن جعفر بن محمّد بن على بن حسین بن على بن ابى طالب(علیهم السلام) مى باشد.
او یازدهمین امام از پیشوایان اهل بیت(علیهم السلام) است; همان خاندانى که خداوند متعال هر گونه پلیدى را از ایشان دور کرده و آنان را پاک و پاکیزه ساخته است.
مادر شریف آن حضرت را "حدیث" یا "سلیل" ذکر کرده اند که از بانوان عارفه و صالحه زمان خود بوده است. و سبط ابن جوزى نقل نموده است که نام مادر حضرت امام حسن عسکرى(علیه السلام) سوسن بوده است.

محل و تاریخ ولادت آن حضرت
حضرت امام حسن عسکرى(علیه السلام) بنا بر نظر اکثر تاریخ نگاران در ماه ربیع الاوّل سال 232 هـ ق در مدینه منوّره پاى به عرصه وجود نهاده است. البته در تاریخ دقیق به دنیا آمدن این امام همام در میان نظرات تاریخ نویسان اختلاف زیادى به چشم مى خورد که در روز، ماه و سال ولادت آن حضرت اختلاف کرده اند.
از میان این تاریخ نویسان عدّه اى بر این عقیده اند که آن حضرت در سال 230 هجرى به دنیا آمده است، بعضى دیگر نیز ولادت آن حضرت را در سال 231 هجرى یا سال 232 هجرى یا سال 233 هجرى دانسته اند.
همچنین روایت شده که روز ولادت باسعادت آن حضرت، ششم ماه ربیع الاوّل یا ششم یا هشتم یا دهم ماه ربیع الآخر و یا ماه رمضان بوده است.
البته وجود چنین اختلافاتى در نظریات تاریخ نویسان چندان براى ما عجیب نمى نماید. چرا که مى دانیم این اختلافات، گاه به کارهایى برمى گردد که حضرت امام هادى(علیه السلام) براى حفاظت از زندگى امام عسکرى(علیه السلام) به آن ها دست مى زدند. همچنین مى توان این اختلافات را به دلایلى همچون اشتباهات تاریخى خاص نسبت داد.

لقب ها و کنیه هاى آن حضرت
به دو امام بزرگوار، حضرت امام هادى و فرزند بزرگوارشان حضرت حسن بن على(علیهما السلام) لقب عسکرى داده شده است. چرا که محله مورد سکونت این دو امام بزرگوار در شهر سامرا «عسکر» نامیده مى شده است.
اما در عین حال عسکرى لقب مشهور حضرت امام حسن بن على(علیه السلام)مى باشد. آن حضرت داراى لقب هاى دیگرى نیز هست که محدّثان و راویان اهل سیر آن ها را براى ما بدین گونه نقل کرده اند: رفیق، زَکِىّ، فاضل، خالص، امین، الامین على سر اللّه، نقى، المرشد من اللّه، النّاطق عن اللّه، صادق، صامت، المیمون، طاهر، المؤمن باللّه، ولى اللّه، خزانة الوصیّین، الفقیه، الرّجل، العالم.
و هر کدام از این القاب دلالت خاص خود را بر جلوه اى از مظاهر شخصیت و کمالى از کمالات آن حضرت دارا مى باشد.
آن حضرت همچنین مانند پدر و جد بزرگوار خود کنیه ابن الرّضا داشته است. اما کنیه اختصاصى آن حضرت ابومحمّد بوده است.

ویژگى هاى ظاهرى آن حضرت
احمد بن عبیداللّه بن خاقان اوصاف ظاهرى حضرت امام حسن عسکرى(علیه السلام)را این گونه بیان کرده اند: وى گندمگون درشت چشم، خوش قامت، زیبا روى، خوش اندام و داراى جلالت و هیبت بوده است.
بعضى نیز آورده اند که رنگ پوست آن حضرت بین سفید و گندمگون بوده است.

به شهادت رسیدن حضرت امام حسن عسکرى(علیه السلام)
پس از آن که حضرت امام حسن عسکرى(علیه السلام) مسئولیت خود را در برابر دین و امت جدش، همچنین مسئولیت عظیم خود را در برابر فرزند منتظر خویش به انجام رسانید خبر شهادت خود را قبل از سال 260 هجرى داده و حتّى ترس و نگرانى مادر گرامى خود را این گونه تسکین مى داد که: امر الهى ناچار باید واقع گردد، پس نگران نباش... و اما این فاجعه همچنان که آن حضرت پیش بینى کرده بود اتّفاق افتاد و آن حضرت پس از آن که در روز اوّل ماه ربیع الاوّل همان سال بیمار گردید به رفیق اعلى پیوست. پس از این که آن حضرت بیمار گردید بیمارى آن حضرت روز به روز شدیدتر مى شد، تا این که در روز هشتم همان ماه به درجه رفیع شهادت نایل آمدند، همچنین روایت شده است که به آن حضرت سم خورانده شده و از جانب حکومت ترور گردیدند، چرا که سم را معتمد عبّاسى براى به شهادت رساندن آن حضرت فرستاده بود. همان کسى که از دیدن احترام و تعظیم امت نسبت به حضرت امام عسکرى(علیه السلام) و تقدم او بر جمیع هاشمیان از علوى و عبّاسى بسیار خشمگین و ناراحت شده و تصمیم بر ترور و کشتن آن حضرت گرفته بود.
آن حضرت در هنگام شهادت، غیر از پسرش ابوالقاسم محمّد (حضرت مهدى(علیه السلام)) فرزند دیگرى از خود باقى نگذاشت که سن شریف آن حضرت در زمان وفات پدر بزرگوارش پنج سال بود و خداوند متعال در همین سن قوّه درک حقایق و تمیز حق از باطل را به آن بزرگوار عطا نمود.
حضرت امام حسن عسکرى(علیه السلام) در کنار قبر پدر بزرگوارش حضرت امام هادى(علیه السلام) در سامرا مدفون گردید، اغلب تاریخ نویسان سال وفات آن حضرت را 260 ذکر کرده و به مکان دفن آن حضرت نیز اشاره نموده اند. اما سبب وفات آن حضرت را توضیح نداده اند.

دعام کنید.